Çin’in uçsuz bucaksız toprakları üzerinde, köyüne yakın bir yerlerde, 1974 yılında tarlasını kazan bir çiftçi buldukları ile dünya arkeoloji tarihindeki en büyük keşiflerden birini başlattığını herhalde bilmiyordu. Toprak altından çıkan onlarca asker heykeli ilk bakışta bile büyük bir şaşkınlık yarattı. Kazı ilerledikçe çıkan asker heykellerinin sayısı binleri geçti. Bütün heykeller normal insan boyutlarındaydı ve işin el ilginç tarafı her birinin yüz ifadesi farklıydı. M.Ö. 210 yıllarında nihayet savaşlara son verip Çin Birliği’ni kuran ilk imparatoru öldükten sonra bile korumak amaçlı yapılan ordusuydu bunlar. Bugün bile kazılar sürüyor. Daha 6 bine yakın savaşçı heykeli olduğu tahmin ediliyor. Ama çıkan eserler bir hafta içinde toprak rengine döndükleri için kazılarda pek acele edilmiyor. Önce bu eserleri koruma altına almak daha önemli. Bölge 1987 yılından beri UNESCO tarafından “Dünya Kültür Mirası” listesine dahil edilmiş durumda. Sadece askerler değil, silahların ve savaş arabalarının heykelleri de toprak altından çıkarılıyor. Terra Cotta askerleri adı verilen kazılarda saygı duyulan imparatorun askerleri bitmek bilmiyor.
Garip Heykel Müzesi
Dünyada garip heykellerin sergilendiği bir müzede Meksika’daki Cancun şehri yakınlarında. Günlük hayattaki görüntüleriyle yapılan 450 figür sergileniyor. Bunun garipliği nerde derseniz heykellerin hepsinin suyun altında olması. Karayip denizindeki resifleri korumak, dalanların ilgisini biraz da başka yerlere çekmek, denizaltındaki dünyaya yeni resifler yaratmak amacıyla Meksika Hükümetinin desteklediği bir proje olarak yapılıp suyun alına konmuşlar. Şimdilik dalıp görenler de balıklar da hallerinden memnunlar.